27 eylülden bu yana süren savaşı tam 45 gün sonra Azerbaycan kazandı.Ermenistan Cumhurbaşkanı Paşinyan mağlubiyeti kabul eden anlaşmayı imzaladı.Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin arasında gerçekleşen telefon görüşmesinden sonra Paşinyan'ın bu kararı almak zorunda kaldığı belirtildi.Bundan sonraki süreçte bölgede Rus ve Türk kuvvetleri devriye görevi yapacak.Rusya ile Türkiye arasında gerçekleşen müzakerelerde, Fransa'nın devre dışı bırakılması ayrıca dikkatlerden kaçmadı.

Dağlık Karabağ’da Moskova saatiyle 00.00'dan itibaren ateşkes ve çatışmaların durdurulması ilan edildi. 9 maddeden oluşan anlaşmaya göre, Azerbaycan ve Ermenistan kontrol ettikleri pozisyonlarda kalacaklar.

Dağlık Karabağ'daki temas hattı ve Karabağ'ın Ermenistan ile bağlandığı Laçin koridorunda Rus barış gücü askerleri 5 yıl süreliğine konuşlandırılacak. Bu kapsamda 2 bine yakın Rus askeri bölgeye doğru hareket etti.

Tarafların, söz konusu sürenin sona ermesine 6 ay kala bunun uygulanmayacağını bildirmemesi halinde süre otomatik olarak 5 seneliğine yenilenecek. 

Anlaşmaların uygulanmasına dair kontrolün sağlanması amacıyla kontrol merkezi oluşturulacak. 

Ateşkesi gözlemlemek amacıyla barış gücü komuta merkezi oluşturulacak. Merkezde Türk ve Rus askerleri görev yapacak.

Ağdam Azerbaycan'a bırakılacak

Yerinden edilmişler ve mülteciler, Birleşmiş Milletler kontrolünde Dağlık Karabağ'a ve etrafındaki bölgelere dönecek. Esir ve cenazelerin değişimi yapılacak.

Ağdam 20 Kasım 2020 tarihine kadar Azerbaycan'a bırakılacak. Ermeni güçler, 15 Kasım 2020 tarihine kadar Kelbecer, 1 Aralık 2020 tarihine kadar Laçin şehrini terk edecek.

Azerbaycan ve Nahçıvan arasında Rus sınır birliklerinin kontrolünde nakliyat sağlanacak.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Dağlık Karabağ’daki krizle ilgili halka seslendi. Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında ortak bildirinin imzalandığını belirten Aliyev, bildirinin maddelerini okudu.

"Bölge temaslarına ilişkin tümüyle yeni bir format yaratıyoruz"

"Dağlık Karabağ temas hattı ve Laçin koridorunda Rus barış gücünden hafif silahlı 1960 asker, 90 zırhlı personel aracı konuşlanacak" diyen Aliyev, Rus barış güçlerinin Dağlık Karabağ'da 5 yıl süreyle kalacağını, taraflar itiraz etmezse bu sürenin uzatılabileceğini anlattı.

Aliyev, Ermenistan'ın anlaşmayı iyi niyetle değil mecburen imzaladığını, imzalamazlarsa Azerbaycan'ın operasyonlarını sürdüreceğini bildiklerini ifade ederek, şunları söyledi:

"Burada yeni denetim mekanizması uygulanacak. Anlaşmanın 5. maddesinde, tarafların ateşkese uyması denetiminin verimliliğinin artırılması amacıyla barış gücü merkezi oluşturulacağı yazılıyor. Bu merkezde Rus ve Türk askerleri faaliyet gösterecek. Türkiye resmen bu çatışmanın gelecek çözümünde ve ateşkese uyulma işinde rol alacaktır. Kardeşim Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in çabalarını takdir ediyorum. Çünkü onlar bu 45 gün boyunca sorun barış yoluyla çözülsün diye büyük çaba harcadı. Çatışmaların bitmesinde bu iki lider olumlu rol aldı. Bu aynı zamanda bölgedeki iş birliği formatını da büyük ölçüde belirliyor. Çünkü Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiler üst düzeydedir. Her iki ülke bizim dost ve komşu ülkelerimizdir. "

"Ermenistan ordusunun beli kırıldı" 

Aliyev, anlaşmanın tarihi önem taşıdığını vurgulayarak, "Video konferans yöntemiyle üç devlet başkanı birlikte imzalamalıydık. Fakat son anda Ermenistan Başbakanı imtina etti. Bunu anlayışla karşılayabiliriz çünkü bu anlaşma Ermenistan'ın askeri yenilgisi anlamına gelmektedir. Paşinyan bu anlaşmayı kameralardan uzak bir yerde, korkakça imzalayacak. Kendi isteğiyle imzalamıyor. Demir yumruğumuz sayesinde imzalıyor. Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir" dedi.

Nahçıvan müjdesi

Nahçıvan'a kara ulaşım ağının temin edilmesi konusunun kendisinin ısrarı üzerine anlaşmaya alındığını açıklayan Aliyev, "Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni Azerbaycan'ın esas hissesiyle kara yoluyla birleştirmek yönünde tarihi adım atıldı" dedi. Aliyev, konuşmasını şöyle tamamladı:

"Bu anlaşmada Dağlık Karabağ'ın statüsü konusunda bir kelime bile yok. Peki, nerede Ermenistan'ın talepleri? Dağlık Karabağ'a bağımsızlık verilsin diyorlardı. Onlara özerklik teklif ettiğimde kabul etmediler. Peki, ne oldu Paşinyan? Herhangi bir statü söz konusu değil. Ben Cumhurbaşkanı olduğum sürece de olmayacak. Bu anlaşma ile büyük siyasi zafer elde ettik. Bu siyasi zaferimiz için askeri zaferimiz önemli rol oynadı. Ordumuzla gurur duyuyoruz. Bu tarihi anlaşmaya imza attığım için mutluyum. Kendi vatanımıza, Karabağ'ımıza, Karabağ'ın tacı olan Şuşa'ya döndüğümüz için mutluyum. Ebediyen yaşayacağız bu topraklarda. Bundan sonra hiç kimse bizi o topraklardan çıkaramaz. Büyük gururla diyoruz ki Fuzuli bizimdir, Cebrail bizimdir, Zengilan bizimdir, Gubadlı bizimdir, Ağdam bizimdir, Laçın bizimdir, Kelbecer bizimdir, Şuşa bizimdir, Karabağ bizimdir. Karabağ Azerbaycan'dır. Yaşasın Azerbaycan halkı.

"Camilerimizde domuz besliyorlardı"

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, kurtarılan yerleşim birimleriyle ilgili bilgiler de verdi. 

"Aziz soydaşlarım gözünüz aydın olsun. Müzelerimiz talan edildi. Mescitlerimiz dağıtıldı, tehdit edildi. Camilerimizde domuz besliyorlardı, biz bunun intikamını aldık."

Aliyev, işgalden kurtarılan toprakların yeniden inşa edileceğini de açıkladı.

medyaavrupa/AA